Wyniki konkursu „Piękna wieś dolnośląska 2013”

Goworów w gminie Międzylesie został wybrany najpiękniejszą wsią Dolnego Śląska w 2013 roku. Najlepszy start w odnowie wsi zaliczyła miejscowość Czaple w gminie Pielgrzymka. Najlepszym przedsięwzięciem w ramach odnowy wsi wybrano projekt gminy Radwanice, zaś za najpiękniejszą zagrodę uznano gospodarstwo Przemysława Kruszyńskiego z Rościsławic w gminie Oborniki Śląskie. Wyniki ogłosił 16 sierpnia na konferencji prasowej członek zarządu Włodzimierz Chlebosz.

Konkurs „Piękna Wieś Dolnośląska” zorganizowany przez Urząd Marszałkowski  już po raz piąty to jeden z elementów wsparcia jakie Urząd przygotował dla sołectw i gmin uczestniczących w Odnowie Wsi Dolnośląskiej. Konkurs realizowany jest w oparciu  o regulamin znajdujący się na stronie www Wydziału Obszarów Wiejskich.

Celem Konkursu jest wyłonienie oraz wypromowanie najlepszych, najbardziej innowacyjnych i wzorcowych przykładów aktywności mieszkańców z terenów wiejskich.  Opierając się na założeniu, że na wsi najlepiej działa zdrowa rywalizacja oparta na dobrym przykładzie – Konkurs  sprawia, że wsie mobilizując się realizują przedsięwzięcia, które w innej sytuacji by nie powstały lub ich zakres byłby znacznie mniejszy.

Konkurs, podobnie jak w roku poprzednim, zorganizowany został w czterech kategoriach: „Najpiękniejsza Wieś”, „Najpiękniejsza Zagroda”, „Najlepsze przedsięwzięcie odnowy wsi” oraz „Najlepszy start w odnowie wsi”.
Do tegorocznej, piątej już edycji konkursu, zgłoszono ogółem 44 wsie z 27 gmin w tym do kat. „Najpiękniejsza Wieś” – 16 wsi, do kat. „Najpiękniejsza Zagroda” – 6 zagród, „Najlepsze przedsięwzięcie odnowy wsi” – 16 projektów, Najlepszy start w odnowie wsi” – 12 projektów.

W pracach Komisji konkursowej, powołanej przez Marszałka Województwa, udział wzięli przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego, Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu, Dolnośląskiej Izby Rolniczej, pracownicy naukowi z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Moderatorzy Odnowy Dolnośląskiej Wsi.
Laureatami tegorocznej edycji konkursu zostali:

I.    Kategoria „Najpiękniejsza Wieś”

Lp.    Wyszczególnienie
wieś / gmina    Miejsce    Nagroda
1.        Goworów, gm. Międzylesie    I miejsce    6.000 zł
2.        Nowy Gierałtów, gm. Stronie Śląskie    II miejsce    4.000 zł
3.        Gogołowice, gm. Lubin    III miejsce    2.000 zł
4.        Borówek, gm. Prusice    wyróżnienie    -
5.        Malin, gm. Wisznia Mała    wyróżnienie    -
6.        Wolimierz w gminie Leśna    Nagroda specjalna     3.000 zł

Nagrodę specjalną dla Wolimierza w gminie Leśna Komisja przyznała za najlepszy ład przestrzenny i kulturowy.

Laureat I miejsca – Goworów, gm. Międzylesie – to sołectwo, które zamieszkuje 306 osób. Niezwykły klimat tej wsi tworzą sami jego mieszkańcy – niezwykle skromni, ale konsekwentnie dążący do celu jaki sobie obrali tworząc sołecką strategię rozwoju, działając w wielu idealnie współpracujących ze sobą organizacjach.  Sołectwo posiada własny hymn, logo, gazetkę. Od 10 lat istnieje tu Akademia Ruchu. W roku 2011 wieś uzyskała Certyfikat w konkursie organizowanym przez gminę Międzylesie. Od 2009 r. co roku odbywa się impreza pn.  „Festyn integracyjny  z byłymi wychowankami Domu Dziecka”. Dużą atrakcją są Babskie Spotkania  pn. „Od motyki po kosmetyki”. Aktualnie wieś jest na etapie tworzenia wsi tematycznej – wsi tkackiej – ze względu na swoje tkacie tradycje. Cechą charakterystyczną Goworowa  jest też  planowanie swojego rozwoju, systematyczna realizacja założonych sobie celów, a także koordynacja działalności wszystkich organizacji we wsi.  W ciągu roku realizowanych jest kilkanaście projektów, nie tylko zmieniających oblicze wsi ale  tez wzmacniających tożsamość jej mieszkańców. Cechą wyróżniającą wieś jest także modelowa współpraca na linii sołectwo - gmina.  Gmina opracowuje określone systemy wsparcia – np. PAOW - a sołectwo w pełni z nich korzysta. Odnowę Wsi czuje się tu niemal przez skórę.

Laureat II miejsca – Nowy Gierałtów, w gminie Stronie Śląskie to niezwykle urokliwa miejscowość położona w dolinie rzeki Białej Lądeckiej ze wspaniałą architekturą budynków mieszkalnych  o zachowanych tradycyjnej zabudowie. Obok funkcji turystycznej we wsi silne zaakcentowane są dawne tradycje hodowlane, działa tu ekologiczne  gospodarstwo agroturystyczne „Gościnna Zagroda” specjalizujące się w hodowli kóz i wytwarzaniu koziego sera. Na uwagę  zasługuje tu także funkcjonowanie w każdą sobotę Wiejskiego Jarmarku – na którym każdy może zakupić lokalne produkty. Od wielu lat organizowany jest tu Festyn Świętojański „Św. Jan na Gierałtowie”. Zabytki wsi prezentuje tablica z mapą miejscowości – „Ekomuzeum Nowy Gierałtów”. Oferta wsi dla samych mieszkańców jak i potencjalnych turystów z roku na rok jest coraz bogatsza tak że każdy znajdzie tu cos dla siebie.

Laureat III miejsca – Gogołowice, gm. Lubin to „Ekologiczne Gogołowice pigwą pachnące”- tak brzmi wizja promocyjna wsi, opracowana przez samych mieszkańców w oparciu o chęć stworzenia wsi tematycznej z tematem przewodnim jakim są pigwy rosnące w wielu gospodarstwach. Poszczególne projekty realizowane we wsi – to hasło niewątpliwie urzeczywistniają. Sołectwo dołączyło do Odnowy Wsi w roku 2009 ale już od 2000 r. prężnie działa tu stowarzyszenie współpracujące z innymi organizacjami, realizując szereg projektów finansowanych z wielu źródeł zewnętrznych. Stawiając na ekologię – liderzy wiejscy skupili się na edukacji ekologicznej, w tym min. na odbudowie stawu, stworzenie ścieżki ekologicznej wokól niego. W roku 2007 stowarzyszenie otrzymało nagrodę w  IX edycji Narodowego Konkursu Ekologicznego w kat. „Promotor Ekologii”, a w roku 2009 Certyfikat „Przedłużenie znaku”.
 
W tym roku po raz pierwszy przyznana została nagroda specjalna za najlepszy ład przestrzenny i kulturowy. Komisja nagrodę tą postanowiła przyznać wsi Wolimierz w gminie Leśna.  Wolimierz, jak mówią sami mieszkańcy – niesie ze sobą nutę przeszłości i tajemniczości, a że jest w nim sporo do odkrycia każdy znajdzie tu coś dla siebie. Obok licznych  agroturystyk i  pięknych widoków Wolimierz zachwyca tradycyjną dla tamtych terenów zabudową. Domy remontowane lub budowane od podstaw zachowują tradycyjne walory architektoniczne. Przydomowe ogrody zachwycają typową wiejską roślinnością. Miejsca publiczne – wiejski rynek czy place spotkań wykonane są z wielką dbałością by wpisać się w panujący tu sielski krajobraz. Całości dopełniają niezwykli mieszkańcy, którzy dbając o własną tożsamość kultywują tradycje,  działają  na rzecz integracji oraz nieustannie o poprawę estetyki swojej małej Ojczyzny.

Dwie wyróżnione wsie to Malin w gminie Wisznia Mała oraz Borówek w gminie Prusice. Obie miejscowości łączy jedno – niezwykli mieszkańcy, którzy zrzeszeni w wiejskich organizacjach i bazując na swoich zasobach zmieniają swoje miejscowości w miejsca niezwykłe i jedyne w swoim rodzaju.

II.    Kategoria „Najpiękniejsza Zagroda”

W tej kategorii Komisja postanowiła przyznać trzy nagrody oraz jedno wyróżnienie:
Lp.    Wyszczególnienie
Imię i nazwisko
wieś / gmina    Miejsce    Nagroda
1.        Przemysław Kruszyński – Rościsławice, gm. Oborniki Śląskie    I miejsce    2.000 zł
2.        Jagna Jankowska
Wolimierz, gm. Leśna    II miejsce    1.500 zł
3.        „Różane Wzgórze”
Joanna i Piotr Wroński
Owiesno, gm. Dzierżoniów    III miejsce    1.000 zł
4.        Mariola i Józef Matła
Różanka, gm. Międzylesie    wyróżnienie    -

Nagrodzone i wyróżnione zagrody to przykłady gospodarstw rodzinnych o różnym charakterze działalności, których gospodarze niezwykle chętnie angażują się w działania na rzecz swoich miejscowości. Gospodarstwo pana Przemysława Kruszyńskiego to nowoczesne gospodarstwo rolne o pow.  800 ha, w którym obok uprawy kukurydzy, słonecznika hodowane są konie, istnieje szkółka drzew i krzewów,  stawy, odtwarzana jest populacja susłów. Dodatkowo jest on dobrym duchem Stowarzyszenia istniejącego we wsi – wsi słonecznikowej, współorganizatorem cyklicznych imprez wiejskich, współtwórcą pomysłu na wieś tematyczną Rościsławic – wsi słonecznikowej. Kolejne dwie nagodzone zagrody to agroturystyki, miejsca magiczne, które łączy jedno  - wspaniali gospodarze. Obok działalności agroturystycznej – także angażują się aktywnie w życie społeczne wsi. Zarówno pani Jagna Jankowska w Wolimierzu, jak również Państwo Joanna i Piotr Wrońscy w Owieśnie – stworzyli miejsca o niezwykłej atmosferze do których się z chęcią powraca.


III.    Kategoria „Najlepsze przedsięwzięcie odnowy wsi”

Do tej kategorii w roku bieżącym zgłoszono 16 niezwykle interesujących projektów, przez co wybór tych najlepszych był dla Komisji bardzo trudny. Wygrały trzy całkiem różne projekty, lecz każdy z nich na swój sposób innowacyjny, wzorcowy i wyjątkowy. Dodatkowo komisja postanowiła przyznać jedno wyróżnienie.

Lp.    Tytuł projektu
Miejscowość / gmina    Miejsce     Nagroda
1.        „Niech połączy nas tradycja”- Radwanice, gm. Radwanice    I miejsce    3.000 zł
2.        „Lato na ludowo – festiwal wiejski”- Żelazno, gm. Kłodzko    II miejsce    2.000 zł
3.        „Izba Tradycji Młynarskich” – Kuźniczysko, gm. Trzebnica    III miejsce    1.000 zł
4.        „OKOLICE Aktywnego i Zdrowego Człowieka”  - Osola, gm. Oborniki Śląskie    wyróżnienie    -

Laureat I miejsca-projekt wsi Radwanice w gminie Radwanice – to przykład wspaniałej oddolnej inicjatywy mieszkańców, którzy mając na celu zachowanie tradycji wiejskich oraz zintegrowania starszego i młodszego pokolenia zrealizowali projekt przyczyniający się do budowania więzi międzypokoleniowej. Projekt polegał na przybliżeniu młodemu pokoleniu tradycji weselnych swoich dziadków poprzez fotografie, pamiątki ślubne, i co najważniejsze- wspomnienia. Wszystko to zaowocowało wydaniem wspaniałej publikacji pt. „Ach co to był za ślub – czyli wspomnienia mieszkańców Radwanic”, koncertem pt. „W starym kinie”,  czy biesiadą weselną pn. „Ślub i wesele w Radwanicach”. Projekt ten idealnie wpisuje się w  zasady i ducha idei Odnowy Wsi.

Laureat II miejsca – to projekt ze wsi Żelazno w gminie Kłodzko pn. „Lato na ludowo – festiwal wiejski”.  Jego celem jest propagowanie i promowanie kultury ludowej oraz integracja środowiska wiejskiego. Festiwal, organizowany już od 5 lat – jest przeglądem zespołów folklorystycznych uczestniczących w „Ludowej liście przebojów Polskiego Radia Wrocław”. Z roku na rok zespołów uczestniczących w festiwalu jak również miłośników ludowego grania, zarówno z kraju jak i zza granicy, jest coraz więcej. Festiwal organizowany jest przez samych mieszkańców wsi, zrzeszonych w różne organizacje wiejskie, które środki finansowe na ten cel pozyskują z różnych źródeł zewnętrznych. Festiwal nie ma charakteru konkursowego – zamierzeniem organizatorów było jest promowanie tego co na wsiach najcenniejsze.
Laureat III miejsca – projekt wsi Kuźniczysko w gminie Trzebnica pn.  „Izba Tradycji Młynarskich” – to wspaniały przykład wykorzystania zasobów wiejskich do budowania indywidualnego wizerunku wsi. Właściciele młyna Państwo Gryniuk z wielkim zapałem i pieczołowitością odrestaurowali młyn i udostępnili go społeczności wiejskiej dzięki czemu mieści się tam siedziba Stowarzyszenia Przyjaciół Kuźniczyska oraz funkcjonuje wyprawa odkrywców pn. „Sekrety Wodnego Młyna”. W ciągu kilku miesięcy młyn odwiedziło przeszło 300 osób. Dzięki wspaniałej współpracy pomiędzy społecznością wiejską a Państwem Gryniuk – młyn został włączony do oferty turystycznej Kuźniczyska – wsi Wody
i Ognia.

Jedyne wyróżnienie komisja postanowiła przyznać wsi Osola w gminie Oborniki Śląskie za projekt pn. „OKOLICE Aktywnego i Zdrowego Człowieka”. Osola to wieś o charakterze turystyczno – wypoczynkowym w środku lasu. Naturalnym więc było wykorzystanie przez mieszkańców zasobów istniejących we wsi – lasu, atrakcyjnych choć do niedawna zaniedbanych tras do uprawiania turystyki weekendowej. Nagrodzony projekt zakłada kompleksowe zagospodarowanie pod względem rekreacyjnym, edukacyjnym i kulturalnym miejscowości na rzecz mieszkańców oraz turystów.  W ramach przedsięwzięcia przygotowano podstawy pod stworzenie wsi tematycznej „Osola – wieś zdrowego człowieka” -  w tym min. ścieżkę zmysłów, plac spotkań, przedszkole, plac zabaw, trzy ścieżki do nordic walking.  Wspaniały przykład planowania rozwoju wsi w oparciu o własne zasoby.

IV. Najlepszy start w Odnowie Wsi
Kategoria ta, w swoim założeniu ma identyfikować wsie, którym w przeciągu kilku do kilkunastu miesięcy udało się z sukcesem rozpocząć  swoja przygodę z Odnową Wsi. Wszystkim  nagrodzonym projektom  - udało się to w 100%.

Lp.    Tytuł projektu
wieś / gmina    Miejsce     Nagroda
1.        „Nasza Wieś – Wsią Aktywną” – Czaple, gm. Pielgrzymka    I miejsce    4.000 zł
2.        „Piękne Domanice mamy, wizję wsi spełniamy” – Domanice, gm. Wińsko    II miejsce    3.000 zł
3.        „Zwiększenie zaangażowania mieszkańców wszystkich pokoleń”  - Mikułowa, gm. Sulików    III miejsce    2.000 zł
4.        „Realizacja programu krótkoterminowego odnowy wsi Nowa Wieś Wielka , zapisanego w sołeckiej strategii rozwoju z kwietnia 2010r.”-Nowa Wieś Wielka, gm. Paszowice    wyróżnienie    -

Laureat I miejsca – wieś Czaple w gminie Pielgrzymka – swoją przygodę z Odnową Wsi rozpoczęło w 2009 r. W 2011 r. powstaje sołecka strategia rozwoju, następnie Stowarzyszenie. Od tego momentu następuje realizacja wielu, połączonych ze sobą  projektów celem stworzenia wioski tematycznej - Wsi z Przyszłością. Niezwykle prężnie działające stowarzyszenie pozyskuje środki finansowe  min.  w ramach POKL w kwocie ponad 200.000 zł oraz z innych źródeł zewnętrznych dzięki czemu pomnożono odpis sołecki kilkadziesiąt razy. Zrealizowane projekty mają na celu nie tylko poprawę infrastruktury wiejskiej-remont świetlicy, promocję wsi – gadżety promocyjne, strona WWW, witacze, ale także działania stawiające na edukację mieszkańców i zagospodarowanie czasu – w tym warsztaty min bibułkarskie, podróż studyjna do wsi tematycznych, szkolenia z zakresu księgowości, pracy w grupie, autoprezentacji, pierwszej pomocy, zajęcia z nornic walking i i wiele innych.  To niewątpliwie wieś z przyszłością!

Laureat II miejsca – Domanice w gminie Wińsko  –  „Dzikim bzem witają – na odpoczynek i relaks zapraszają”  tak brzmi wizja promocyjna wsi liczącej 76 mieszkańców. Na tym też zasobie budują oni swój indywidualny charakter. Realizowane kolejno projekty mają na celu zlikwidowanie głównej bariery wsi- małą integrację społeczności wiejskiej oraz stworzenie wsi tematycznej – wsi Dzikiego Bzu. I tak powstaje stowarzyszenie, boisko sportowe, remontowana jest świetlica wiejska, imprezy integracyjne przypominające dawne wiejskie tradycje jak darcie pierza czy skubanie kaczek. Stworzono została kronika wiejska, uszyte zostały stroje nawiązujące do tematu bzu, zorganizowano dwie edycje festynu integracyjnego pn. Dziki Festyn. Od momentu przystąpienia do Odnowy Wsi zrealizowano szereg projektów na kwotę przeszło 60.000 złotych. Domanice to przykład wsi, która mimo małej liczby mieszkańców znalazła pomysł na siebie i konsekwentnie go realizuje.

Laureat III miejsca – Mikułowa w gminie Sulików  – swoją przygodę z Odnową Wsi rozpoczęła w 2010 r. Od tej chwili sukcesywnie realizuje założenia swojej strategii. Założono stowarzyszenie, rozpoczęto remont świetlicy – głównego miejsca spotkań, założona została strona WWW, powstał Klub Filmowy, postawiono witacze i tablicę informacyjną, odtworzono Aleje Kasztanową. Przy pomocy mieszkańców w świetlicy powstała Izba Pamięci, a przed świetlicą stworzono plenerowe miejsce spotkań  z wiatą. Od kilku lat we wsi organizowana jest cykliczna impreza połączona z wystawą fotograficzną pn. „Spotkanie pokoleń”. Ostatnim projektem jest zakup kajaków i organizowanie spływów. Elementem wyróżniającym wieś są niewątpliwie kamienie – począwszy od warsztatów malowania kamieni po numerowanie  domów przy ich pomocy.

Wyróżnienie przyznane zostało miejscowości Nowa Wieś Wielka w gminie Paszowice -  wieś liczy 150 mieszkańców bardzo zaangażowanych w proces rozwoju wsi, w tym na zwiększeniu atrakcyjności turystycznej tej niezwykle malowniczej miejscowości i zwiększeniu integracji mieszkańców. Bardzo prężnie działające stowarzyszenie sukcesywnie pozyskuje środki finansowe na realizacje projektów zapisanych w sołeckiej strategii, w tym min. organizowane jest Święto Prawdziwka, wspólnie z gminą wyremontowano i wyposażono świetlice wiejską, zagospodarowano trzy miejsca odpoczynku na szlaku turystycznym oraz wybudowano wiatę na placu przed świetlicą.