Finał konkursu „Piękna Wieś Dolnośląska”

Konkurs „Piękna Wieś Dolnośląska”

Celem Konkursu jest wyłonienie oraz wypromowanie najlepszych, najbardziej innowacyjnych i wzorcowych przykładów aktywności mieszkańców z terenów wiejskich. Opierając się na założeniu, iż na wsi najlepiej działa zdrowa rywalizacja oparta na dobrym przykładzie – Konkurs sprawia, iż wsie mobilizując się realizują przedsięwzięcia, które w innej sytuacji by nie powstały lub ich zakres byłby znacznie mniejszy.

Laureatami tegorocznej edycji konkursu zostali:

I. Kategoria „Najpiękniejsza Wieś”

Dodatkowo Moderatorzy Odnowy Wsi postanowili ufundować trzy nagrody specjalne w postaci szkoleń z zakresu tematycznego wybranego przez nagrodzone wsie. Edyta Rząsa – przyznała nagrodę wsi Różanka, gm. Międzylesie i Goworów, gm. Międzylesie, Krzysztof Szustka – warsztaty z wypraw odkrywców dla wsi Bystrzyca Górna, gm. Świdnica oraz Chobienia, gm. Rudna. Trzecie szkolenie ufundowane przez Danutę Nowak i Pawła Antoniewicza dla wsi : Tyniec Mały gminie Kobierzyce.

Laureat I miejsca – Pęgów w gminie Oborniki Śląskie – „W truskawkowym Pęgowie żyje się radośnie i twórczo” - tak o swojej miejscowości mówią sami mieszkańcy i to najkrótsza być może definicja Najpiękniejszej Wsi Dolnego Śląska 2012. Pęgów to typowa-nietypowa wieś podmiejska i mimo, iż położna jest przy drodze wojewódzkiej, znalazła pomysł na siebie by stać się miejscowością atrakcyjną turystycznie. Wyróżnikiem wsi są truskawki i na tej bazie mieszkańcy budują swój rozwój. We wsi zgodnie działa wiele organizacji w tym od 2008r. Stowarzyszenie Rozwoju Pęgowa. Liczne połączone ze sobą projekty mają na celu nie tylko poprawić jakość i standard życia ale także rozpromować gminę poza jej terenem. W tym celu Pęgów dołączył do klastra organizacji lokalnych Gminy powołanego w celu wspierania inicjatyw społecznych. Obok licznych projektów inwestycyjnych zrealizowanych we wsi wpływających na poprawę wizerunku wsi i standard życia mieszkańców, cyklicznie już organizowane są imprezy na których pojawiają się nie tylko mieszkańcy wsi czy sąsiednich sołectw ale także goście z innych gmin. W czerwcu odbywa się corocznie „Święto Truskawki” a we wrześniu- Jarmark Osobliwości. Wieś promuję się w Internecie – posiada stronę www i PROFIL na facebooku. Oferta wsi obejmuje także : ścieżkę bosych stóp, wyprawy terenowe, galerię wyrobów artystycznych, doskonałą bazę noclegową i minii zoo w jednym z prywatnych gospodarstw. Wieś słynie także z pięknych ogrodów przydomowych, które nadają niepowtarzalny urok miejscowości. Na najwyższe uznanie zasługuje przede wszystkim zdolność absorpcji środków zewnętrznych przez działające we wsi Stowarzyszenie , planowanie swojego rozwoju, systematyczna realizacja założonych sobie celów, a także koordynacja działalności wszystkich organizacji we wsi. W ciągu trzech lat działalności Stowarzyszenie zrealizowało przeszło 50 projektów na łączna kwotę ponad 300.000 zł. jaką pozyskało. Podsumowując – Pęgów to wieś nowoczesna budująca swój wizerunek i rozwój na własnych zasobach, w tym na najważniejszym – jakim są jej mieszkańcy.

Laureat II miejsca – Międzygórze, w gminie Bystrzyca Kłodzka to niezwykle urokliwa miejscowość położona w Sudetach Wschodnich ze wspaniałą architekturą budynków mieszkalnych o zachowanej tradycyjnej zabudowie. We wsi bardzo prężnie działa Stowarzyszenie Międzygórze-Reaktywacja, które za cel nadrzędny swojej działalności postawiło sobie propagowanie idei SLOW TOURISM. Na uwagę zasługuje wspólna inicjatywa nieformalnej grupy gestorów we współpracy ze stowarzyszeniem – którzy za cel główny uznali wspólną realizację projektów poprawiających wizerunek wsi w oczach turystów ale także samych mieszkańców. We wsi zrealizowano szereg projektów poprawiających wygląd wsi, nie zapomniano także o projektach nawiązujących do lokalnych tradycji - Co roku organizowana jest impreza pn. „Sanie Rogate” – na które zjeżdża kilkaset gości z całego kraju. Wieś pozyskuje środki finansowe z licznych źródeł zewnętrznych, rozwój oparty jest na realizacji projektów zapisanych w sołeckiej strategii. Szeroka oferta wsi, na bazie głównego zasobu jakim jest położenie wsi, w tym biegi narciarskie, rajdy rowerowe, szlaki piesze– sprawia, że każdy znajdzie tu cos dla siebie!

Laureat III miejsca – Potasznia w gminie Milicz – to „Wieś Kuta na 4 kopyta”- tak brzmi wizja promocyjna wsi, opracowana przez samych mieszkańców w oparciu o chęć stworzenia wsi tematycznej z tematem przewodnim jakim są konie. Poszczególne projekty realizowane we wsi – to hasło niewątpliwie urzeczywistniają. Mieszkańcy skupieni w kilku organizacjach ściśle ze sobą współpracują, jak sami o sobie mówią – są kowalami dobrej marki swojej wsi. Co roku we wsi odbywa się Festyn Koński – markowy produkt wsi, w którym biorą udział zapaleńcy z terenu Dolnego Śląska i Wielkopolski. Produktem lokalnym są oczywiście kopytka, oraz piernikowe koniki. Galeria konia- to kolejny projekt zrealizowany przez funkcjonujące we wsi Stowarzyszenie BRAPOJA we współpracy z OSP i Radą Sołecką. Prawdziwym wyróżnikiem wsi są jednak jej mieszkańcy – którzy jak sami o sobie mowią „<//font>swoją wiedzą i umiejętnościami a także niesamowitą życzliwością gwarantują atrakcyjny i niezapomniany pobyt dla amatorów zapachów i smaków minionych lat”.

Dwie wyróżnione wsie to Bystrzyca Górna w gminie Świdnica i Ławszowa w gminie Osiecznica. Obie miejscowości łączy jedno – niezwykli mieszkańcy, którzy zrzeszeni w wiejskich organizacjach zmieniają swoje miejscowości w miejsca niezwykłe, jedyne w swoim rodzaju do których z chęcią się wraca.

Kategoria „Najpiękniejsza Zagroda”

W tej kategorii Komisja postanowiła przyznać trzy nagrody oraz jedno wyróżnienie:

Nagrodzone i wyróżnione zagrody to przykłady gospodarstw rodzinnych o różnym charakterze działalności, których gospodarze niezwykle chętnie angażują się w działania na rzecz swoich miejscowości. Państwo Grażyna i Dariusz Jesionowscy z Goworowa, obok działalności typowo rolniczej, prowadzą gospodarstwo agroturystyczne „Jesionówka” lecz obok tego działają aktywnie w stowarzyszeniu, pomagają mieszkańcom w pozyskiwaniu środków unijnych, biorą udział w realizacji projektów z sołeckiej strategii rozwoju. Państwo Władysława Gil i Wiktor Urbańczyk z Radzimowic – podobnie jak poprzednicy prowadzą gospodarstwo agroturystyczne. Od 2003r. uprawiają także orkisz a produkty na jego bazie są wyróżnikiem nie tylko tego gospodarstwa ale całej miejscowości. W obejściu znajduje się także Stolarnia –spełniająca funkcję galerii, Sali koncertowej i miejsca spotkań. Dodatkowo są inicjatorami utworzenia sołectwa Radzimowice , potem grupy odnowy wsi, by w 2010 r. założyć fundację „TERRA Teraz Radzimowice”. Biorą czynnie udział lub są twórcami cyklicznych imprez organizowanych we wsi, takich jak: Święto Chleba Powszedniego i Wina Dobrego czy Festiwalu Świat Kultur. Gospodarstwo Państwa Bernadety i Krzysztofa Gryniewieckich z Luboradza – to obok gospodarstwa typowo rolniczego, także agroturystyka – ze względu na walory związane z lokalizacją i położeniem. Dodatkowo biorą czynnie udział w szeregu przedsięwzięć organizowanych przez Urząd Gminy, ODR, czy LGD „Partnerstwo Kaczawskie”. Państwo Gryniewieccy są również laureatami konkursów, w tym 1 miejsca w „Naszym Kulinarnym Dziedzictwie” za nalewkę.

II. Kategoria „Najlepsze przedsięwzięcie odnowy wsi”

Do tej kategorii w roku bieżącym zgłoszono 20 niezwykle interesujących projektów, przez co wybór tych najlepszych był dla Komisji bardzo trudny. Wygrały trzy całkiem różne projekty, lecz każdy z nich na swój sposób innowacyjny, wzorcowy i wyjątkowy. Dodatkowo komisja postanowiła przyznać dwa wyróżnienia.

Laureat I miejsca-projekt wsi Smreczyna w gm. Międzylesie – to przykład wspaniałej oddolnej inicjatywy mieszkańców, którzy bazując na swoich zasobach zrealizowali niezwykły projekt, który nie tylko zintegrował lokalną społeczność ale stał się zaczynem kolejnych. Projekt ten idealnie wpisuje się w zasady i ducha idei Odnowy Wsi. Niewątpliwie na uznanie zasługuje tu także wsparcie Gminy, na każdym etapie realizacji.

Laureat II miejsca –projekt ze wsi Sieroszowice, gm. Radwanice pn. „Dobrze mieć miedź” – to przykład projektu bazującego na głównym zasobie wsi - miedzi – i zmierzający do stworzenia wsi tematycznej – wsi geologicznej. Wspaniały przykład planowania rozwoju wsi na bazie własnej historii i tradycji. Projekt składa się z kilku elementów które łączy osoba Jana Wyżykowskiego – Izba Pamięci, lekcje historii dla dzieci z okolicznych szkół, promowanie osoby p. Wyżykowskiego ( dzięki czemu kilkanaście szkół z terenu otrzymało nazwę im. J.W) coroczne obchody odkrycia złóż przy współpracy z KGHM i UG, organizacja wystawy, produkt lokalny- pierogi Jana Wyżykowskiego, organizacja sesji popularno-naukowej. Mieszkańcy posiadają liczne pamiątki po J. Wyżykowskim, w tym filmy, publikacje, zdjęcia od małżonki. Na uznanie zasługuje tu także ogromne wsparcie, merytoryczne i finansowe, Gminy w realizacji i kontynuacji projektu dzięki czemu wieś konsekwentnie zmierza do stworzenia wsi tematycznej.

Laureat III miejsca – projekt wsi Piława Dolna, gm. Dzierżoniów pn. „ Klub integracji międzypokoleniowej – aktywna wieś dzięki aktywnym seniorom” – to projekt odpowiadający na częsty problem braku komunikacji i współpracy pomiędzy mieszkańcami jednej wsi będących w różnym wieku. Na bazie cotygodniowych wtorkowych spotkań zrodził się pomysł stworzenia wspólnej płaszczyzny wymiany doświadczeń pomiędzy młodzieżą a starszymi członkami społeczności wsi Piława Dolna. I tak od kilku lat grupa ta poprzez realizację wspólnych przedsięwzięć, takich jak warsztaty dla seniorów z obsługi komputera, wspólne wystawianie baśni, wydanie piławskich śpiewników, wspólne wyprawy do najciekawszych zakątków Dolnego Śląska pt. „Klub ciekawych świata”, łamie kolejne funkcjonujące stereotypy, że młodszy ze starszym się nie porozumie, że nic ich nie łączy. Wspaniały przykład integrujący społeczność bez względu na wiek pod hasłem – chcieć znaczy móc.

Oba wyróżnione projekty, mimo tego iż merytorycznie całkiem odmienne – łączy oddolność i chęć mieszkańców do poprawy jakości życia w swoich małych Ojczyznach.

Projekt wsi Podlesie „Remontu się nie boimy , bo o pięknej świetlicy marzymy”- dot. remontu świetlicy i jej otoczenia. To wspaniały przykład współpracy i integracji społeczności wiejskiej liczącej 126 mieszkańców. Własnymi środkami i pracą wyremontowali dwa pomieszczenia budynku socjalnego z przeznaczeniem na świetlicę wiejską. Wkład w realizacje projektu miał także Urząd przeznaczając mieszkańcom materiały niezbędne do remontu pomieszczeń. Dodatkowo zadbano o otoczenie budynku- nasadzenia, ławeczki. Projekt daje możliwość, zgodnie z zasadami Odnowy Wsi, realizacji kolejnych, powiązanych ze sobą i zaplanowanych w strategii projektów.

Kolejny wyróżniony projekt - „Turystyczny rozwoj Lubiąża poprzez Ekomuzeum Cysterskie”. Lubiąż to przykład wsi, w której działające Stowarzyszenie Lubiąż za cel postawiło sobie promocję i rozwój miejscowości na bazie jej głównych walorów historycznych i zasobów takich jak legendy, budynki, klasztor. Realizacja projektów jest ściśle zaplanowana a środki na ich realizację pozyskiwane są z różnych źródeł. Wieś w skrócie charakteryzuje tzw. projektowe myślenie, sprecyzowane plany, promocja poprzez wszelkie możliwe środki przekazu. Sztandarowa impreza jaką jest inscenizacja historyczna Oblężenie klasztoru, rok rocznie ściąga do Lubiąża kilka tysięcy ludzi. Na tej bazie planowane są inne, połączone ze sobą projekty tak by każdy kto tam zawita otrzymał gotową ofertę spędzenia wolnego czasu i zapoznania się z historią i tradycją tej niezwykłej miejscowości.

III. Najlepszy start w Odnowie Wsi

Kategoria ta, w swoim założeniu ma identyfikować wsie, którym w przeciągu kilku do kilkunastu miesięcy udało się z sukcesem rozpocząć swoja przygodę z Odnową Wsi. Wszystkim nagrodzonym projektom - udało się to w 100%.

Laureat I miejsca – wieś Bagno w gminie Oborniki Śląskie – swoją przygodę z Odnową Wsi rozpoczęło w 2009r. W 2011r. powstaje sołecka strategia rozwoju, następnie Stowarzyszenie. Od tego momentu następuje realizacja wielu, połączonych ze sobą projektów celem stworzenia wioski „Ziół i chleba”, w tym: cykliczna już impreza Święto Chleba i Ziół, trzy wyprawy terenowe, liczne koła zainteresowań dla mieszkańców wsi, strona www i facebook, odtworzenie zabytkowych alei drzewnych, remont remizy OSP, cykl spotkań „Okruchy Tradycji”, liczne partnerstwa, witacze, wyposażenie świetlicy. Celem wydania książki zbierane są przepisy od mieszkańców wsi, we wsi odbywają się także plenery malarskie. Środki finansowe organizacje pozyskują z różnych źródeł zewnętrznych. W ciągu roku zrealizowano projekty na łączna kwotę 116.000 zł. Hasło promocyjne BAGNO WCIĄGA! – i tak jest niewątpliwie.

Laureat II miejsca – Rzeszówek w gm. Świerzawa – „Wioska wśród lasów” tak brzmi wizja promocyjna wsi. Na tym też zasobie mieszkańcy budują swój indywidualny charakter. W 2011r. powstaje Stowarzyszenie i od tego momentu zmiany we wsi nabierają tempa. Zrealizowane kolejno projekty mają na celu zlikwidowanie głównej bariery wsi- małą integrację społeczności wiejskiej. W przeciągu roku powstaje wiata na boisku, odnowienie stołów wystawienniczych, stworzenie miejsca piknikowego, cykliczna już impreza „Biesiada leśna”. Wszystko dzięki pracy społecznej mieszkańców tej niewielkiej wsi liczącej 222 os. Rzeszówek może się także pochwalić witaczami, tablicami informacyjnymi. Ostatnim realizowanym projektem jest Leśna Akademia Społeczeństwa w Rzeszówku – mająca na celu wzmocnienie tożsamości i podniesienie poziomu aktywności mieszkańców. A wszystko w oparciu o zasób- otaczający tą niezwykłą miejscowość - las!

Laureat III miejsca – Krzydlina Wielka w gminie Wołów – mieszkańcy mówią o sobie, że"wyróżnia nas tradycja i aktywność mieszkańców” – i tak jest niewątpliwie. To kolejny przykład wsi, która bazując na własnej tożsamości, tradycji buduje swój rozwój. W czerwcu 2011 powstaje Stowarzyszenie i niemal od razu Grupa przechodzi 3-miesięczne szkolenie z zakresu aktywizacji społeczeństwa, pozyskiwania i rozliczania środków. Świadczy to o bardzo dojrzałym podejściu mieszkańców do planowania rozwoju swojej miejscowości. Zrealizowane w ciągu roku projekty, w tym: oznakowanie wsi, wykonanie chodników, odrestaurowanie krzyża przydrożnego - miały na celu zniwelowanie głównych barier rozwojowych wsi na I etapie swojej przygody z Odnową. Dodatkowo mieszkańcy zebrali materiały o swojej wsi 1945 r. i opublikowali książkę – „Wspomnienia do teraźniejszości”, zorganizowano koncert wielkanocny „Kamień rzucony jest” oraz warsztaty tematyczne . Krzydlina Wielka słynie także ze swojego produktu lokalnego - sękacza kredowskego. W realizacji są już kolejne projekty mające na celu poprawę jakości życia w tej niezwykłej miejscowości.

Wyróżnienie przyznane zostało miejscowości Wierzowice Małe w gminie Góra- wieś liczy 48 mieszkańców bardzo zaangażowanych w proces rozwoju wsi, w tym na zwiększeniu atrakcyjności turystycznej tej niezwykle malowniczej miejscowości. W tym celu w ciągu 7 miesięcy zrealizowano 11 projektów, które nie tylko integrują mieszkańców ale także wpływają na budowanie spójnej wizji wsi owocowej. Wykonano min.: boisko do piłki plażowej, Dzień Ziemi, nasadzenie drzewek owocowych, owocowy plac zabaw, ścieżkę zmysłów, miejsce spotkań. Wspaniały przykład oddolnej inicjatywy w tak niewielkiej społeczności zorganizowany przez Urząd Marszałkowski już po raz czwartyto jeden z elementów wsparcia jakie Urząd przygotował dla sołectw i gmin uczestniczących w Odnowie Wsi Dolnośląskiej. Konkurs realizowany jest w oparciu o regulamin znajdujący się na stronie www Wydziału Obszarów Wiejskich.