rozmiar czcionki: A | A | A

Województwo: dolnośląskie
Siedziba: Jelenia Góra
Gmina: Szklarska Poręba, Piechowice, Jelenia Góra, Podgórzyn, Karpacz, Kowary

Położenie
Karkonoski Park Narodowy (5575 ha, w tym 1718 ha w rezerwatach ochrony ścisłej) swoim zasięgiem obejmuje główny grzbiet Karkonoszy od zboczy Mumlawskiego Wierchu na zachodzie po Przełęcz Okraj na wschodzie. W skład parku wchodzą również dwie enklawy na Pogórzu Karkonoskim: Góra Chojnik oraz Wodospad Szklarki. Obie włączono do parku ze względu na dobrze zachowane naturalne lasy podgórskie i dolnoreglowe (głównie lasy bukowe).


Rys historyczny
Wyjątkowość Karkonoszy i ich niepowtarzalne walory sprawiły, że już w 1933 r. utworzono tu pierwsze rezerwaty przyrody: Śnieżne Kotły, Czarny Kocioł, Kocioł Łomniczki oraz Kotły Małego i Wielkiego Stawu. Po II wojnie światowej zaczęto czynić starania w celu utworzenia parku narodowego. Profesorowie z Uniwersytetu Poznańskiego i Uniwersytetu Wrocławskiego jako pierwsi podjęli kroki, aby zrealizować zamierzony cel. Po kilkunastu latach przygotowań i uzgodnień 16 stycznia 1959 r. został utworzony Karkonoski Park Narodowy. W 1993 r. stał się on częścią przygranicznego Światowego Rezerwatu Biosfery UNESCO.


Współczesność
Największą cześć Parku zajmują lasy – objęte głównie ochroną częściową. Tereny położone powyżej górnej granicy lasu, czyli piętro subalpejskie i alpejskie o powierzchni 1717 ha, objęto ochroną ścisłą. Od 1986 r. Karkonosze wraz z Górami Izerskimi tworzą Obszar Chronionego Krajobrazu stanowiący strefę ochronną dla terenów Karkonoskiego Parku Narodowego. Podobną rolę spełnia sąsiadujący od strony wschodniej Rudawski Park Krajobrazowy. Obszary te, objęte różnymi formami prawnej ochrony przyrody, wraz z terenami czeskiego parku narodowego i krajobrazowego, stanowią jeden z najrozleglejszych kompleksów chronionych w Środkowej Europie.
Karkonoski Park NarodowyPark charakteryzuje się bogatą i urozmaiconą rzeźbą. Znajdziemy tu grupy skał o fantastycznych kształtach, rumowiska skalne, gołoborza, cyrki polodowcowe i jeziora górskie, liczne źródła i potoki. Najbardziej znanymi skałkami i jednocześnie najczęściej odwiedzanymi są Pielgrzymy, Słonecznik, Trzy Świnki i Końskie Łby. W krajobrazie Karkonoszy uwagę zwracają Mały i Wielki Staw, a także Śnieżne Kotły powstałe w wyniku działalności lodowca. Na płaskich terenach wierzchowiny oraz na zboczach gór położone są torfowiska. Wzdłuż grzbietu przebiega europejski dział wodny, rozgraniczający zlewisko Morza Północnego (dorzecze Łaby) i Bałtyku (dorzecze Odry). Wiele z karkonoskich potoków spływa wodospadami z pionowych urwisk kotłów polodowcowych i progów skalnych. Najdłuższy (300 m) ciąg kaskad w polskich Karkonoszach tworzy Łomniczka spływająca do Kotła Łomniczki.
Pod względem florystycznym Karkonoski Park Narodowy charakteryzuje się roślinnością o układzie piętrowym. W reglu dolnym (400-800 m n.p.m.) prym wiodą lasy świerkowe wprowadzone sztucznie na ten teren przez człowieka w XIX i XX w. W okolicach zamku Chojnik, Zachełmia i Przesieki zachowały się fragmenty pierwotnych karkonoskich lasów bukowo-jodłowych. Naturalnie występujący świerk oraz nieco urozmaicające krajobraz jawory i jarzębiny porastają karkonoskie zbocza do wysokości 1300-1400 m (regiel górny). Piętro subalpejskie jest najbogatsze florystycznie i najbardziej zróżnicowane pod względem zbiorowisk roślinnych. Dominują tu zarośla kosodrzewiny – rozpoznawalny symbol Karkonoszy. Oprócz kosówki występują także ziołorośla, krzewy z wierzbą lapońską i śląską, brzozą śląską i karpacką oraz czeremchą skalną. Typowe dla znacznie wyższych gór piętro alpejskie obejmuje w Karkonoszach głównie szczyty Śnieżki i Wielkiego Szyszaka. Elementem charakterystycznym dla Karkonoszy jest roślinność źródliskowa i torfowiskowa. W piętrze regla górnego i subalpejskim spotykamy dwa rodzaje torfowisk – torfowiska wiszące, rozwijające się na zboczach w obrębie piętra kosodrzewiny i górnoreglowych borów świerkowych oraz wierzchowinowe torfowiska wysokie powstałe na płaskich powierzchniach zrównań w okolicach Śnieżki i Szrenicy.
Flora polskich Karkonoszy liczy ok. 650 gatunków roślin naczyniowych, 450 gatunków mszaków i 400 gatunków porostów. O ogromnej wartości świadczy występowanie gatunków chronionych (ok. 40 gatunków), a także reliktów i endemitów (skalnica bazaltowa, dzwonek karkonoski, jarząb sudecki). Wiele taksonów ma tu jedyne lub jedno z nielicznych stanowisk w kraju. Wśród fauny do gatunków rzadkich zaliczyć trzeba: muflona, ryjówkę górską, siewkę górską.


Kontakt
Karkonoski Park Narodowy, ul. Chałubińskiego 23, 58-570 Jelenia Góra
tel. +48 75 7553726
e-mail: sekretariat@kpnmab.pl
www.kpnmab.pl